บัณฑิต แม้มีทุกข์ก็ไม่ละทิ้งธรรม
ทุกฺโขปิ ปณฺฑิโต น ชหาติ อ่านว่า ทุกโขปิ ปัณฑิโต นะ ชะหาติ คติธรรม : บำเพ็ญวิริยบารมี “เกิดเป็นคนควรมีความพากเพียรให้ถึงที่สุด เพื่อให้ถึงแก่สิ่งที่มุ่งหวัง เพียรสุดกำลังจนชีวิตหาไม่ก็จงเพียร แล้วความสำเร็จจะมาเยือน
พึงบากบั่น ทำการงานให้มั่นคง
ทฬฺหเมนํ ปรกฺกเม อ่านว่า ทัฬหะเมนัง ปะรักกะเม จัดสรรทรัพย์ที่หามาได้ ด้วยสัมมาชีพ ดังนี้ ขั้นที่ ๑ ขยันหมั่นทำงานเก็บออมทรัพย์ ดังผึ้งเก็บรวมน้ำหวานและเกสร ขั้นที่ ๒ เมื่อทรัพย์เก็บก่อขึ้นดังจอมปลวก พึงวางแผนใช้จ่าย คือ – ๑ ส่วน […]
ผู้ขยัน ย่อมหาทรัพย์ได้
อุฏฺฐาตา วินฺทเต ธนํ อ่านว่า อุดฐาตา วินทะเต ธะนัง ความรู้สึกทางใจเป็นเครื่องวัดความรวยความจนที่เที่ยงตรงกว่าเงินทอง กล่าวเช่นนี้เพราะอะไร? เพราะถึงมีเงินน้อยแต่จ่ายเป็น เผื่อแผ่เป็น ก็ดูดีมีสง่าราศีเหมือนคนรวยได้ ตรงกันข้าม มีเงินมากแต่จ่ายไม่เป็น ทำบุญทำทานไม่ถูก ใจก็แผ่ “รังสีอัตคัด” ออกมาเหมือนขอทานได้ ใจเหมือนขอทานเป็นอย่างไร? คือใจที่มีแต่จะเอาเข้าตัว […]
จิตเป็นสุข เพราะรู้จักปล่อยวาง
อนุปาทา จิตฺตสฺส วิโมกฺโข อ่านว่า อะนุปาทา จิดตัดสะ วิโมกโข คำตรัสของพระพุทธเจ้า “การปล่อยวาง” ดูก่อน อุปกะ ความทุกข์ทั้งมวลมีมูลรากมาจากตัณหาอุปาทาน ความทะยานอยากดิ้นรน และความยึดมั่นถือมั่น ว่าเป็นเราเป็นของเรา รวมถึงความเพลินใจในอารมณ์ต่างๆ สิ่งที่เข้าไปเกาะเกี่ยวยึดถือไว้โดยความเป็นตนเป็นของตนจะไม่ก่อทุกข์ก่อโทษให้นั้น เป็นไม่มีหาไม่ได้ในโลกนี้ เมื่อใดบุคคลมาเห็นสักแต่ว่าได้เห็น ฟังสักแต่ว่าได้ฟัง […]
ปัญญา นั่นแล ประเสริฐกว่าทรัพย์
ปญฺญา ว ธเนน เสยฺโย อ่านว่า ปัญญา วะ ธะเนนะ เสยโย นักปราชญ์ทั้งหลายกล่าวชีวิตนั้นแลว่าเป็นของน้อย ไม่ยั่งยืน มีความแปรปรวนเป็นธรรมดา ทั้งคนมั่งมีและคนยากจนย่อมถูกต้องผัสสะเหมือนกัน ทั้งคนพาลและคนฉลาดก็ต้องถูกผัสสะเหมือนกันทั้งนั้น แต่คนพาลถูกอารมณ์ที่ไม่พอใจเบียดเบียน ย่อมอยู่เป็นทุกข์เพราะความเป็นพาล ส่วนนักปราชญ์อันผัสสะถูกต้องแล้ว ย่อมไม่หวั่นไหว เพราะฉะนั้นแล ปัญญาจึงจัดว่าประเสริฐกว่าทรัพย์ […]
การบำรุงบิดา นำมาซึ่งความสุข
อโถ เปตฺเตยฺยตา สุขา อ่านว่า อะโถ เปดเตยยะตา สุขา ท่านว่าพ่อแม่นั้นเปรียบได้เป็นทั้ง ครูของลูก เทวดาของลูก พรหมของลูก และอรหันต์ของลูก การทดแทนพระคุณบิดามารดาท่านสามารถทำได้ดังนี้ ระหว่างเมื่อท่านยังมีชีวิตอยู่ ก็เลี้ยงดูท่านเป็นการตอบแทน ช่วยเหลือเป็นธุระเรื่องการงานให้ท่าน ดำรงวงศ์ตระกูลให้สืบไปไม่ทำเรื่องเสื่อมเสีย รวมทั้งประพฤติตนให้ควรแก่การเป็นสืบทอดมรดกจากท่าน ครั้นเมื่อท่านล่วงลับไปแล้ว ก็ทำบุญอุทิศกุศลให้ท่าน […]
การรู้จักสิ่งที่เป็นประโยชน์ นำสุขมาให้
ญาโต อตฺโถ สุขาวโห อ่านว่า ญาโต อัดโถ สุขาวะโห ถ้าเราวางใจไม่เป็น… ๑. เราไม่รู้เท่าทันความจริง ใจเราก็เป็นทุกข์ไปขั้นหนึ่งแล้ว ๒. เรามองหาประโยชน์จากมันไม่ได้ ก็ได้แต่เศร้าโศกเสียใจ มีความระทมทุกข์ คับแค้น ตรอมตรมใจไปเท่านั้นเอง แต่ถ้าเรารู้จักใช้ประโยชน์ และวางใจเป็น ก็กลับกลายเป็นดีไปได้…” […]
สิ่งที่งอกงามขึ้นมา วิชาความรู้ ประเสริฐสุด
วิชฺชา อุปฺปตตํ เสฎฺฐา อ่านว่า วิชชา อุปปะตะตัง เสดถา พระพุทธเจ้าตรัสสอนไว้ว่า ความเพียรสำหรับเผาบาป ท่านทั้งหลายต้องทำเอง ตถาคต (พระพุทธเจ้า) เป็นผู้บอกทางให้เท่านั้น ตรงกันข้ามแต่ชาติก่อนบุคคลใดสนใจในการเรียนการฟังการท่องการจำเอาวิชาความรู้ต่างๆจากนักปราชญ์บัณฑิตไปอย่างนี้ เกิดมาชาตินี้อานิสงส์ก็ส่งให้มาเกิดแล้วก็มีสติมีปัญญาเฉลียวฉลาดทั้งทางโลกและทางธรรม อย่างนี้ คนมีปัญญาน่ะเป็นอย่างนั้นให้เข้าใจ อย่าพากันเกียจคร้านในการสดับตรับฟังคำสอนของพระพุทธเจ้า อย่าเกียจคร้านในการคิด การพิจารณาธรรมะคำสอนของพระพุทธเจ้าให้รู้ให้เข้าใจแจ่มแจ้งไว้ในใจของตน
อย่าดูหมิ่นว่าความชั่วเล็กน้อย จักไม่มีผลมาถึงตัว
มาวมญฺเญถ ปาปสฺส น อาคมิสฺสติ อ่านว่า มาวะมัญเญถะ ปาปัสสะ นะ อาคะมิสสะติ จิตมีธรรมชาติให้เป็นไปตามกิเลส เป็นไปตามความโลภ ความโกรธ ความหลง อย่างที่ชีวิตคน ๆ หนึ่งจะหาทราบได้ พิจารณาให้เข้าใจง่าย สรรพสัตว์ทั้งหลาย ไม่ว่าคนหรือสัตว์ ทั้งหมดมักถูกความเคยชินกอดรัดตัวเองให้ประสบอยู่ในสถานการณ์ต่าง ๆ […]
วันคืนเคลื่อนคล้อย อายุเหลือน้อยเข้าทุกที
อายุ อปฺปตรํ สิยา อ่านว่า อายุ อัปปะตะรัง สิยา “การทำความดีนั้นทำไม่ยากเลย ที่ยากเพราะ ไม่คิด จะทำมากกว่า” และเมตตาสอนอีกว่า “อย่าประมาท ให้รีบทำความดี จะตายเมื่อไรก็ไม่รู้ เรากินมังสวิรัติเรารู้เอง ใครจะพูด อย่างไร ก็เป็นเรื่องของเขา แผ่เมตตาให้เขา […]